Ο κ. Μαγιάτης μίλησε στο Δημαρχείο Μεσσήνης, σε παράλληλη εκδήλωση του 4ου Συνεδρίου Υγείας Μεσσηνίας, με θέμα «Δίαιτα – Νηστεία – Υγιεινή διατροφή με τους καρπούς της μεσσηνιακής γης», παρουσιάζοντας τα «Νέα δεδομένα για το ελληνικό ελαιόλαδο. Κορωνέικη ποικιλία – Η προσφορά της μεσσηνιακής γης». Ποια είναι αυτά τα νέα δεδομένα;

Ο κ. Μαγιάτης, που δραστηριοποιείται στο Πανεπιστήμιο στον Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, ανέλυσε σειρά δειγμάτων εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου ως προς τις άκρως ευεργετικές ουσίες ελαιοκανθάλη (oleocanthal) και ελαιασίνη (oleacein). Οι αναλύσεις έγιναν με νέα μέθοδο, στηριγμένη στην τεχνική του πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού H-NMR στα 600 MHz, η οποία εφαρμόστηκε σε 145 μονοποικιλιακά δείγματα ελαιολάδου από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και της Καλιφόρνιας για περίοδο 2 ετών μετά από εκχύλιση με ακετονιτρίλιο και προσθήκη συριγγαλδεΰδης ως εσωτερικό πρότυπο. Αυτό έγινε επειδή οι ουσίες ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη παρουσιάζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στον προσδιορισμό τους και γι’ αυτό το λόγο υπάρχουν πολύ λίγα δεδομένα για την περιεκτικότητα των διαφόρων ποικιλιών ελαιολάδου παγκοσμίως.

ΤΙ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ

Η ελαιοκανθάλη έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει ισχυρή αντιφλεγμονώδη και νευροπροστατευτική δράση και σε αυτήν αποδίδονται τουλάχιστον εν μέρει μια σειρά από τις ευεργετικές δράσεις του ελαιολάδου κυρίως στο καρδιαγγειακό σύστημα. Η ουσία αυτή έχει τη χαρακτηριστική πικρή γεύση του φρέσκου ελαιολάδου, ιδίως αυτού που είναι γνωστό ως αγουρέλαιο. H παρεμφερής ουσία ελαιασίνη είναι η πιο ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία του ελαιολάδου, επίσης πολύ ευεργετική για τον άνθρωπο.

Η ΚΟΡΩΝΕΪΚΗ ΑΝΩΤΕΡΗ ΟΛΩΝ

Από τις μετρήσεις βρέθηκε λοιπόν πως όλες οι ποικιλίες ελιάς δεν δίνουν λάδι με την ίδια περιεκτικότητα σε αυτές τις ευεργετικές ουσίες, ενώ η κορωνέικη έχει το πιο μεγάλο δυναμικό παραγωγής των ουσιών αυτών ανάλογα και με το πότε θα συγκομισθεί ο καρπός, ενώ παίζει σημαντικότατο ρόλο η θερμοκρασία μάλαξης στο ελαιοτριβείο, που όσο μικρότερη είναι, τόσο πλουσιότερο σε ευεργετικές ουσίες ελαιόλαδο παράγεται. Από την έρευνα του κ. Μαγιάτη διαπιστώθηκε πολύ μεγάλη ποιοτική και ποσοτική διαφορά ανάμεσα σε παραπάνω από 135 δείγματα ελαιολάδου από όλη την Ελλάδα παρότι όλα ανήκαν στην κατηγορία των έξτρα παρθένων. H πλειονότητα (75%) των δειγμάτων ελαιολάδου από κορωνέικη ελιά εντοπίζονται με τιμές oleacein πάνω από 25 mg/L και oleocanthal+oleacein πάνω από 75 mg/L.

ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΜΕΣΣΗΝΗΣ, ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙΣ

Επίσης, τα αποτελέσματα αναλύσεων σε δείγματα κορωνέικης έδειξαν ότι ο μέσος όρος συγκέντρωσης αυτών των ευεργετικών ουσιών σε 28 δείγματα ελαιολάδου κορωνέικης από το Δήμο Μεσσήνης, της περιόδου 2011/12, ήταν σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με 48 δείγματα ελαιολάδου κορωνέικης από Λακωνία, Ηλεία, Κρήτη, Αττική (εσοδείας 2011/12 και 2010/11). Έχουμε, λοιπόν, φάρμακο και με τη βούλα την επίσημη!

Ο επίκουρος καθηγητής της Φαρμακευτικής επεσήμανε ότι το φαινόμενο είναι περίπλοκο και «δεν ξέρουμε τι ευθύνεται. Θέλει πολύ μεγάλη μελέτη». Τόνισε πάντως ότι αυτό το θετικό εύρημα «πρέπει να το πούμε, να το προβάλουμε, να το υποστηρίξουμε». Παράμετροι που συμβάλλουν και πρέπει να εξετασθούν είναι το έδαφος, το κλίμα, οι φροντίδες των παραγωγών και το πώς λειτουργούν τα ελαιοτριβεία. Ο κ. Μαγιάτης ανέφερε ότι όλα τα δείγματα από την περιοχή του Δήμου Μεσσήνης είναι πάνω από τον πανελλήνιο μέσο όρο (προφανώς προερχόμενο από όλες τις ποικιλίες, δεδομένου ότι ορισμένα δείγματα του Δήμου Μεσσήνης έχουν τιμές κάτω από τον μέσον όρο ελαιολάδου κορωνέικης από άλλες περιοχές). «Υπάρχει τρόπος να τα κάνουμε να γίνουν όλα καλύτερα», τόνισε ο επίκ. καθηγητής.

Ολόκληρη η παρουσίαση του καθηγητή κ. Μαγιάτη

Το ελαιόλαδο είναι η βάση της ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ διατροφικής αλυσίδας, η οποία έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί πρότυπο σωστής και υγιεινής διατροφής και παράγοντα μακροζωίας. Οι ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου έγκεινται στην χημική του σύσταση. Το ελαιόλαδο αποτελείται από ελαϊκό οξύ, λινελαϊκό οξύ, παλμητικό και στεατικό οξύ και από φυτοστερόλες σε πολύ μικρό ποσοστό. Από τα στοιχεία αυτά, μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει το λινελαϊκό οξύ, η έλλειψη του οποίου οδηγεί σε σειρά βλαβών, όπως καθυστέρηση της ανάπτυξης, διαταραχές του μεταβολισμού κλπ. Το ελαιόλαδο περιέχει 60-80% μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία είναι πολύ πιο ανθεκτικά σε οξειδωτικές διαδικασίες σε σχέση με τα πολυακόρεστα που περιέχονται στα σπορέλαια. Η διατροφική του σύνθεση είναι άριστη γιατί έχει λίγα κεκορεσμένα και πολλά μονοακόρεστα και ιδιαίτερα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

• Κεκορεσμένα    10-12,5    %
• Μονοακόρεστα    72-77    %
• Πολυακόρεστα    17,0    %

Επίσης το ελαιόλαδο αποτελεί πλούσια πηγή λιποδιαλυτών βιταμινών Α,D,K και ειδικά Ε οι οποίες προστατεύουν τον οργανισμό μας από κάποια είδη καρκίνου (πχ πάχος εντέρου και μαστού) καθώς επίσης και από την οστεοπόρωση. Οι βιταμίνες αυτές καθώς και οι πολύτιμες πολυφαινόλες του ελαιόλαδου, ανευρίσκονται μόνο στα παρθένα ελαιόλαδα, καθώς στα ραφιναρισμένα καταστρέφονται σχεδόν ολοσχερώς. Το ελαιόλαδο εκτός των άλλων, λόγω της αντιοξειδωτικής του δράσης καθυστερεί την γήρανση των κυττάρων, βοηθάει στην πέψη και στην απορρόφηση του ασβεστίου και βελτιώνει την υγεία του δέρματος μας.

Τέλος το ελαιόλαδο είναι προτιμότερο να τρώγεται ωμό έτσι ώστε ο οργανισμός να απορροφά όλες τις θρεπτικές του ουσίες. Ακόμα όμως και στο τηγάνισμα, το ελαιόλαδο θεωρείται ως το πλέον κατάλληλο, μια και είναι το πιο ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες και στην οξείδωση.

Η Αξία Του Ελαιολάδου Στην Διατροφή Μας

Ο οργανισμός μας χρειάζεται το λίπος σε ένα ποσοστό 25-30%, για μια σειρά από μεταβολικές διαδικασίες. Έτσι όταν η πρόσληψη είναι σε αυτά τα επίπεδα είναι απαραίτητο. Το λίπος όμως μπορεί να προέλθει από το κρέας και τα τυροκομικά προϊόντα, αλλά και από το ελαιόλαδο ή τα άλλα λάδια. Το βασικότερο στοιχείο που πρέπει να γνωρίζουμε για τα λίπη και τα έλαια είναι πως όλα, είτε κορεσμένα είτε ακόρεστα, αποδίδουν τις ίδιες θερμίδες (9 Kcal\g). Ασφαλώς από όλα τα λίπη το ελαιόλαδο υπερέχει. Το ελαιόλαδο λόγω των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του παρέχει καλύτερη γεύση χρησιμοποιώντας μικρότερη ποσότητα, σε σύγκριση με υπόλοιπα σπορέλαια. ‘Όπως έχει δειχθεί, οι μεσογειακοί λαοί εμφανίζουν χαμηλότερη συχνότητα στεφανιαίας νόσου σε σχέση με τους Βορειοευρωπαίους και τους Αμερικανούς. Οι επιστήμονες αποδίδουν το γεγονός αυτό στη μεσογειακή δίαιτα η οποία περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο άφθονα φρούτα, λαχανικά, όσπρια και το ελαιόλαδο, σαν βασική πηγή λίπους.

Άλλες έρευνες, όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σε 28 χώρες, διαπιστώνουν ότι το ελαιόλαδο, βασικό στοιχείο της μεσογειακής δίαιτας και της καθημερινής διατροφής στην Ελλάδα, βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Όπως φάνηκε από τις έρευνες αυτές, το ελαιόλαδο επιδρά με κάποιο τρόπο στο μεταβολισμό του εντέρου, μειώνοντας τα επίπεδα μιας ουσίας που ονομάζεται δεσοξυχολικό οξύ, το οποίο μπορεί να επηρεάσει ευεργετικά την αναδιοργάνωση των κυττάρων του εντέρου. Το ελαιόλαδο ακόμα συμβάλει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνητικής μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο International Journal of Epidemiology.

Ο Ρόλος του Ελαιολάδου στην παιδική ηλικία

Το είδος και η ποιότητα της τροφής των παιδιών είναι πολύ σημαντική για την σωστή ανάπτυξη τους. Μάλιστα βασικός διατροφικός παράγοντας στις μικρές ηλικίες είναι τα λιπίδια, γιατί ο οργανισμός ενός παιδιού έχει περισσότερες απαιτήσεις σε λιπίδια από ότι ενός ενήλικα.

Στη διατροφή του βρέφους πρέπει να υπάρχει αναλογία μεταξύ κεκορεσμένων- μονοακόρεστων και πολυακόρεστων οξέων, ίδια με αυτή του μητρικού γάλακτος που είναι η ιδανική. Για αυτό και όλοι οι γιατροί συνιστούν στις μητέρες να θηλάζουν τα παιδιά τους για όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο. Όταν σταματά ο θηλασμός εξακολουθεί να υπάρχει η ανάγκη σε λιπίδια, η οποία μειώνεται στο 30% των θερμίδων που προσλαμβάνει το παιδί στη μετέπειτα παιδική ηλικία.

Τα αποτελέσματα μιας μελέτης κατά την οποία νεαρά πειραματόζωα τρέφονταν με ηλιέλαιο ενώ κάποια άλλα με ελαιόλαδο, έδειξε ότι σ’ αυτά που τρέφονταν με ηλιέλαιο παρατηρήθηκε αλλοίωση των λιπιδίων του εγκεφάλου, ενώ αυτά που τρέφονταν με ελαιόλαδο παρέμειναν υγιή. Σύμφωνα με άλλες μελέτες το ελαιόλαδο βοηθά στην ομαλή ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος και του εγκεφάλου των βρεφών, καθώς και στη ρύθμιση της καλής χοληστερίνης. Σπουδαίας σημασίας για τον άνθρωπο είναι και η σωστή ανάπτυξη του σκελετού. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη – Α πρέπει να καταναλώνονται για τον σκοπό αυτό.

Σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 1980 με θέμα τον ρόλο των λιπιδίων στην σκελετική ανάπτυξη διαπιστώθηκε ότι τα λιπίδια είναι ζωτικής σημασίας γι’ αυτόν τον τομέα. Η καλύτερη ανάπτυξη παρατηρείται όταν γίνεται πρόσληψη ελαϊκών τριγλυκεριδίων (τριγλυκερίδια ελαϊκού οξέος) και συμπληρώνονται από μικρή ποσότητα πολυακόρεστων τριγλυκεριδίων (τριγλυκερίδια πολυακόρεστων οξέων). Η κατανάλωση ελαιολάδου βοηθά προς την κατεύθυνση αυτή που έχει αποδειχθεί από πλήθος βιοχημικών και κλινικών ερευνών όσο και από επιδημιολογικές έρευνες σε μεγάλους πληθυσμούς στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Το ελαϊκό οξύ λοιπόν το οποίο αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των τριγλυκεριδίων του ελαιολάδου, είναι απαραίτητο για την καλή ανάπτυξη του σκελετού.

Ο Ρόλος του Ελαιολάδου στο γήρας

Εξαιτίας των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει, το ελαιόλαδο προστατεύει τα άτομα της τρίτης ηλικίας από αλλοιώσεις:

• Του κεντρικού νευρικού συστήματος και

• Του εγκεφάλου

Πιστεύεται επίσης ότι μπορεί να συντελέσει και στην αύξηση του μέσου όρου ζωής. Η καθηγήτρια Αντωνία Τριχοπούλου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ανακοίνωσε τα πορίσματα δύο σημαντικών μελετών, πάνω στην επίδραση της διατροφής στη μακροζωία. Τα πορίσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο British Medical Journal το 1995 και βασίστηκαν στην παρακολούθηση μιας ομάδας 182 ηλικιωμένων από τρία Ελληνικά χωριά που σιτίζονταν με παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή. Το διαιτολόγιό τους είχε οκτώ βασικά χαρακτηριστικά, υψηλό ποσοστό μονοακόρεστων ελαίων (ελαιόλαδο), μέτρια κατανάλωση κρασιού, μέτρια κατανάλωση οσπρίων, δημητριακών, φρούτων και λαχανικών καθώς και μέτρια κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι αυτό το διαιτολόγιο το οποίο είναι χαρακτηριστικό της Μεσογειακής διατροφής επιδρά θετικά στη διάρκεια ζωής των ηλικιωμένων. Συνήθως με την πάροδο του χρόνου εμφανίζονται διάφορες παθήσεις στον άνθρωπο, οι οποίες οφείλονται κυρίως στη διατροφή και το στρες, το οποίο μαστίζει τη σύγχρονη κοινωνία. Και σ’ αυτόν τον τομέα το ελαιόλαδο έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμο.

Ευεργετικές είναι οι ιδιότητες του ελαιόλαδου στον οργανισμό. Το πλούσιο σε καλά λιπαρά ελαιόλαδο λειτουργεί σαν προστάτης από πολλές ασθένειες, όπως την χοληστερίνη και την αρθρίτιδα.

Σύμφωνα με τους ειδικούς τα μονοακόρεστα λιπαρά επιδρούν θετικά στα επίπεδα της χοληστερίνης, ενώ είναι και αντιοξειδωτικά. Επιπλέον, ρίχνουν την «κακή» χοληστερίνη (LDL), ενώ αυξάνουν την «καλή» (HDL). Το ολεϊκό οξύ, που περιέχει το ελαιόλαδο επηρεάζει την ανάπτυξη του ογκογονιδίου (HER-2/neu), το οποίο ευθύνεται για την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού.

 Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες με εξαιρετική δράση σε περιπτώσεις άσθματος και ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορούν να συγκριθούν με τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως διαπίστωσαν Αμερικανοί επιστήμονες.

Τέλος, το φυσικό συστατικό ολεοκανθάλη μπορεί να δράσει αποτρεπτικά στην εμφάνιση Αλτσχάιμερ, ενώ συνίσταται και σε διαβητικούς,καθώς λόγω των μονοακόρεστων λιπαρών μπορεί να βοηθήσει στο να πέσουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.